Een diepe aanwezige stilte

Toen ik nog bij mijn ouders woonde en ik van huis weg ging naar school of naar een vriend zei mijn moeder steevast: ‘God zegen je’, een soort verkorte vorm van ‘Ga met God en hij zal met je zijn’. In de strofen uit het hierna volgende gedicht is de ‘ik’ op reis met een gezelschap. Ze reizen zowel gezamenlijk als ieder op zich.

IX

Geroepen uit de droom der warme dalen
zijn wij, uw stem vermoedend, opgestegen.
Elk ging zijn weg, en elk der vele wegen
steeg door verheldrend droomen naar uw stem…
Soms als een moe is, hoort hij het verleden,
en staat en ziet naar ’t ruischend dal beneden,
maar voelt zich niet verlaten: andren dwalen
hooger en verder, en zij weten hem.

…

Maar toen ik kwam stond daar een, onbewogen;
het scheen of hij zichzelven was vergeten:
een hooger aandacht en een breeder weten
beheerschten hem; hij, door hun heerschen, won
beiden. Ik voelde, dat ik hem vertrouwde;
ik nam zijn hand – hij heeft mijn hand gehouden,
en zag mij aan, en toen over mijn oogen
uit in de ruimten, en zijn stem begon.
…

Daar won ‘k, ten drempel van zijn stem, het wonder
van de aether, en hoe de aarde door haar golven
gewekt, gestuwd door haar, door haar bedolven
wentelt, en wendend stijgt uit het begin;
en hoe de sterre’ elkander door de sferen

Adriaan Roland Holst

het zijn in liefde’s lichtende aandacht leeren…
En wijl ‘k van aandacht sidderend daaronder
stond, nam de golf mijn hart… ik stond er in.

Dit was de groote breuk van het bestendig
zinnenverband – ‘k voelde de sterren naadren
mijn hart, hun banen gonzen door mijn aadren,
één vreugde – één duizling – één kristallen pijn –
en ik heb nooit, niet in mijn hoogste droomen,
geweten dat het hart in het volkomen
bewustzijn van zijn kleinheid zoo oneindig
groot, en zoo machtig en zoo klaar kon zijn.

…
A. Roland Holst (1888-1976)

Ondanks dat Roland Holst in dit gedicht de woorden als een soort donderpreek over de lezer uitstort ligt er een ‘diepe aanwezige stilte’ in besloten, tenminste zo voel ik het.

Vrede en alle goeds,

Niels