Sara: Maakbaarheid? Laat me niet lachen! #bijbelse helden

Sara stel ik mij voor als een woman-in-control. Zo’n vrouw die bij tegenslag plannetjes bedenkt waarop dat wat onmogelijk lijkt, toch kan. Zo’n nuchtere vrouw, die op haar toekomst voorbereid is, die haar vrouwtje staat. Het leven zal verlopen op haar voorwaarden. Zo’n vrouw wil ik stiekem ook zijn. Ik kan me indenken dat ze moeite heeft met het onverwachte, met een man die een stem volgt en beloften die tegen de natuurlijke orde ingaan.

Nog een kind? Ja, ja

Een van die beloften is dat zij, Sara, op haar oude dag een kind zal krijgen. Dat kind zal het begin zijn van een groot volk. Bij het horen van die belofte proest ze het uit. Maar ja, dan gaat ze toch denken. De stem is de stem van God en de beloften zijn van diezelfde God, die Abrahams God is. Stel nou dat. En Sara verzint een list om het lot een handje te helpen. Ze regelt haar slavin Hagar als draagmoeder. Abraham moet met Hagar naar bed en die moet de langverwachte zoon baren op haar, Sara’s, schoot. Strak plan. So far, so good.

Maar dan verliest ze de controle. Hagar blijkt ook een sterke vrouw te zijn. Na de geboorte van Ismael heeft Hagar een grote mond. Sara kan dat niet handelen. En dan loopt het uit te hand. Sara klaagt bij Abram en dwingt hem Hagar én het kind de woestijn in te sturen, een zekere dood tegemoet. Waar jaloezie en vernedering toe kan leiden! Abraham is als was in haar handen. Hij doet wat hem opgedragen wordt. Er is een dubbele moord op handen. Het is dat God zelf ingrijpt en moeder en kind redt.

Maakbaarheid is beperkt

Zou Sara dat nog te weten komen? Zou ze ooit spijt gehad hebben? Wroeging? Ik vraag me het me af. Corona leert ons dat maakbaarheid beperkt is. Sterker nog: kijk waar onze schier grenzeloze maakbaarheid ons brengt: het klimaat is dusdanig verstoord dat we mogelijk de moordenaars zijn van onze eigen toekomst.

En in mijn eigen leven? Wat en/of wie “vermoord” ik door het leven in mijn eigen mal te willen gieten? Hou ik mijn kind in een verstikkende houdgreep omdat ik eis dat het op alle gebieden (school, sport, muziek) de beste is? Of treiter ik mijn buren omdat ik een tuinhuis bouw dat een schaduw werpt op de enige zonnige plek in hun tuin? Vaak doen we juist degenen waar we van houden vreselijke dingen aan.

De weg kiest jou

Het leven valt niet te “regelen”. De enige zekerheid is dat het anders zal verlopen dan we van te voren denken. Je kunt je daartegen verzetten en proberen het met slimmigheden jouw kant op te buigen, ten koste van anderen. Je kunt het ook accepteren door met de stroom mee te gaan en erop te vertrouwen dat de weg jou kiest in plaats van andersom. En humor is altijd goed, dat relativeert. De bijbel is er niet wars van. De zoon die Sara op hoge leeftijd zelf baart heet Izaak: hij die lacht!