Op reis naar Pinksteren met regels

Onderweg naar Pinksteren zit ik na te denken over de regels die we nu op onze reis, ons pad, moeten hanteren. De anderhalvemeterregel en alle andere regels van het RIVM.

Ondertussen zie ik op verschillende nieuwssites, in kranten en bij allerlei andere media dat mensen protesteren tegen de regels en dat men er zich lang niet altijd aan houdt. Als ik zelf op pad ga, wandel ik een eindje, of fiets ik een rondje. Ook dan moet ik me soms zelf in allerlei bochten wringen om de anderhalve meter goed in acht te nemen. Mensen grommen wat als ik er wat van zeg, of roepen verschrikt ‘oh ja’. Voor die laatste categorie heb ik begrip, voor de eerste niet. Ik word boos en denk ‘aso’. En als ik heel boos ben, mompel ik dat ook iemand na. Ik ben heel erg verbaasd als ik merk dat het merendeel van de mensen die zich niet aan de anderhalvemeter houden ouder is dan ik. Dat zette mij aan het denken. We hebben toch wel meer regels….?

Eigenlijk, als ik er goed over nadenk, bestaat ons hele leven uit regels, wetten en normen en ook afspraken. Geschreven en ongeschreven regels. Leefregels, etiquette, verkeersregels, regels voor op het water en ga zo maar door. Ook de Bijbel staat vol met regels, wetten en geboden. Wat mag wel en wat mag niet. Wat moet je eten en wat niet. Wanneer doe je wat en wanneer doe je wat niet. De Tien Geboden zijn hiervan nog het meest duidelijke voorbeeld. Simpel ook en alles is multi-interpretabel. We hebben afspraken met elkaar gemaakt en we houden ons aan die afspraken. We hebben omgangsvormen en we vinden het vreemd als iemand daarvan afwijkt. Er is een Mores. Regels die nodig zijn om met elkaar samen te kunnen leven. Heb je geen regels in het verkeer, dan gaat het helemaal fout. Als je de regels overtreedt krijg je een boete.

Hand

Als je op reis gaat naar een ander land, dan doe je er goed aan om ook van dat land te weten wat de regels zijn. Hier kussen vrouwen, maar elders kussen ook mannen elkaar. Hier geeft iedereen elkaar de hand, elders mogen vrouwen dat niet zomaar doen. Als we dat ook hier, ook in ons land, op die manier doen, dan vinden wij daar wat van, want zo hoort het niet. Er zijn regels voor vrouwen en er zijn regels voor mannen. Zichtbaar of onzichtbaar. Regels voor de manier waarop we ons kleden. Mannen kleden zich anders dan vrouwen. Als ervan afgeweken wordt, dan vinden we daar weer wat van. Ik kan zo nog wel een poosje doorgaan.

Wetgeving, grondwet, leefregels. We komen er vaker tegen in opstand. Ook Jezus was een rebel, daar waar het regels betrof. Hij heeft veel regels veranderd en aangepast.

Regels zijn nodig, dat is duidelijk, want zonder regels wordt het chaos, anarchie. Maar wat maakt dan dat de anderhalvemeterregel en alle andere regels van het RIVM voor sommige mensen zo moeilijk zijn om na te leven. Natuurlijk begrijp ik wel dat het moeten sluiten van je zaak, theater, school, kroeg, restaurant, kapper en nog dichter bij de kerk, geen regels zijn waar ik het hier over heb. Het gaat me om die simpele regels, geen hand geven, niesen in je elleboog, anderhalve meter afstand houden, niet bij elkaar op bezoek. Wat maakt dit zo moeilijk? Even een poosje niet dicht bij elkaar op een vol strand. Niet met tientallen tegelijk in de bossen gaan lopen of in de stad enzovoorts.

Rekening

Zouden we kunnen zeggen dat een mens eigenlijk nooit precies datgene kan doen wat hij eigenlijk wil? Omdat altijd wel ergens of met iets of iemand rekening moet worden houden. Je kunt je dromen niet tot uitvoering brengen, want er is altijd wel iets, een regel, een wet, een norm of een voorwaarde waar je aan moet voldoen voordat het zover is. Ik kan niet zomaar dominee worden als ik niet eerst een opleiding heb gedaan.

Ik begrijp ook nu pas wat de dichter Willem Kloos bedoelde met:
Ik ben een God in ’t diepst van mijn gedachten,
En zit in ’t binnenst van mijn ziel ten troon
Over mij zelf en ’t al, naar rijksgeboôn
Van eigen strijd en zege, uit eigen krachten.
In mijn eigen gedachten kan ik doen, denken en vinden wat ik wil.

Of zoals Willem Elsschot het verwoordde in zijn gedicht Het huwelijk:
…tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktsiche bezwaren, en ook weemoedigheid die
niemand kan verklaren, en die des avonds komt wanneer men slapen gaat…

Beknotten

De regels van het RIVM hebben nog een een ander effect, ze beknotten ons in onze medemenselijkheid. De essentie van ons menszijn. We willen dicht bij elkaar zijn, we willen samen dingen doen en elkaar aanraken, knuffelen, kussen, omhelzen. Dit hoort bij menszijn. We zijn sociale wezens, daar kunnen we niet zonder. Iedereen kent wel het filmpje van de moeder die niet op haar kind reageert. Het kind begint te huilen. Als moeder tegen het kind lacht en het aanraakt, lacht het kind weer. Aanraking, liefde, een aai, een knuffel, als dat ons wordt ontnomen heeft het leven geen zin. Dan is de essentie van het leven weg.

Ik denk dat dat is wat de anderhalvemeterregel met ons doet en dat willen we niet. Dat maakt het leven met dit virus verschrikkelijk ingewikkeld.

Hannie Vermeulen